تغذیه و ناباروری

بر اساس پژوهشی که پژوهشگران در دانشگاه هاروارد انجام دادند،  نشان داده شد که کلسترول و چربی‌های اشباع موجود در انواع لبنیات پرچرب (کره ، روغن حیوانی ، خامه و سرشیر) ، گوشت قرمز، انواع غذاهای رستورانی و آماده، سیب زمینی سرخ شده ، سوسیس ، کالباس به احتمال زیاد می‌توانند  موجب کاهش تعداد اسپرم و میزان فعالیت آن‌ها شوند .

بنابراین توصیه می‌شود که مردانی که قصد باروری دارند، از یک رژیم غذایی متعادل که حاوی مواد غنی از ریزمغذی‌های ذکر شده است استفاده کنند، گاهی توصیه می‌شود بنا بر نظر متخصص این ریزمغذی‌ها را به صورت مکمل‌ مصرف کنند.

علل ناباروری در زنان می‌تواند مربوط به عواملی همچون انسداد مجاری فالوپ یا لوله رحم، مشکلات ساختاری در رحم، و در اغلب موارد عدم تولید تخمک سالم باشد.

اگر ناباروری در زنان به دلیل نارسایی در تخمک‌گذاری باشد می‌تواند تحت تأثیر رژیم غذایی، عدم تعادل هورمونی، استرس‌های محیطی و انواع مختلفی از عوامل دیگر قرار گیرد. زنانی که بسیار لاغر هستند و یا به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش وزن دارند، اغلب دچار اختلال در تخمک‌گذاری می‌شوند، زیرا میزان چربی در بدن با میزان هورمون استروژن ارتباط نزدیکی دارد .                                                                                                                                  

هر زنی که تمایل به باردار شدن داشته باشد باید به وزن ایده‌آل خود قبل از باروری برسد. زنی که در هنگام بارداری دچار کاهش وزن است احتمال ابتلا به مشکلاتی مانند کم‌خونی در دوران بارداری دارد. امکان دارد نوزاد کوچک‌تر از حد طبیعی شود و در معرض خطر بالاتری از مشکلات سلامتی باشد. در عین حال گرفتن رژیم غذایی برای کاهش وزن در دوران بارداری می‌تواند برای جنین خطرناک باشد و هر خانمی که افزایش وزن دارد،  باید قبل از بارداری اقدام به کاهش وزن نماید. افزایش وزن و چاقی در دوران بارداری با افزایش میزان خطر پیشرفت فشارخون یا دیابت در دوران بارداری همراه است.

 یکی دیگر از دلایل ناباروری در خانم‌ها ابتلا به سندروم تخمدان پلی‌کیستیک است. این سندروم، یکی از اختلالات شایع هورمونی در سنین باروری در زنان و دختران جوان می‌باشد که معمولاً با یک سری از اختلالات هورمونی همچون چاقی، قاعدگی‌های نامنظم و پرمویی همراه است. رژیم غذایی صحیح، فعالیت بدنی منظم و کنترل وزن از روش‌های اصلی درمان سندروم تخمدان پلی‌کیستیک است.

در بین مواد مغذی که با باروری ارتباط دارند،  روی از نظر اهمیت در رتبه اول قرار دارد. روی برای فعالیت صحیح بسیاری از  سیستم‌های آنزیمی بدن ضروری است. مثلاً رشد و نمو دیواره رحم به «روی» نیاز دارد.  بررسی‌ها نشان داده است که عده زیادی  از خانم‌هایی که سقط‌های مکرر داشته‌اند و یا  باردار نمی‌شوند دچار کمبود روی هستند. معمولاً رژیم غذایی اغلب افراد تأمین‌کننده روی مورد نیازشان نیست و شرایطی مانند مصرف دخانیات و الکل ، آلودگی هوا و استرس موجب کاهش میزان روی در بدن می شود. 

 زنانی که قرص‌های خوراکی ضدبارداری دریافت می‌کنند، تجربه موقت ناباروری را تا زمانی که میزان هورمون‌ها در آن‌ها به حد طبیعی بازگردد و دوباره آماده تخمک‌گذاری شوند، دارند. استفاده طولانی مدت از قرص‌های ضدبارداری می‌تواند باعث کاهش ذخایر ویتامین ۹B ( نوعی از ویتامین B که به ویژه برای تکامل جنینی دارای اهمیت است)، ویتامین‌های۶B،۱۲B، C، E، کلسیم، روی و سایر مواد معدنی شود؛ بنابراین رژیم غذایی در زنان باید بر روی غذاهای غنی از این مواد تکیه کند

الکل، سیگار و قلیان میزان باروری را در زنان و مردان کاهش می‌دهد.

استرس، افسردگی و اضطراب می‌تواند یکی از اولین دلایل کاهش تخمک‌‌گذاری و ناباروری  باشد؛ زیرا  مشکلات گفته شده، با تأثیر مستقیم و سوء  بر روی مغز و تغییر مقدار هورمون‌های اصلی مؤثر در باروری، زمینه‌ساز بسیاری از ناباروری‌ها است. از آنجایی که زنان موجوداتی عاطفی و در نتیجه  آسیب‌پذیر هستند استرس و افسردگی در ناباروری آن‌ها نقش کلیدی دارد.

بنابراین توصیه می‌شود که خانم‌هایی که قصد باروری دارند تا حد امکان از روش‌هایی مانند یوگا، مدیتیشن، ورزش‌های هوازی و گسترش تعاملات سالم اجتماعی برای کاهش استرس و اضطراب بهره ببرند.

تغذیه و ناباروری منبع: Encyclopedia of Nutrition and Diet Therapy